Ankara Gölbaşı kaç köyü var ?

Tarihçi gözüyle düşünerek başlamak gerekirse: her köy, bir toprak parçası kadar yaşanmışlık, kuşakların karıştığı acı tatlı anılar, ilişkiler ağıdır. Yerleşim yerlerinin sayısı, coğrafi sınırlar kadar iktidarların, nüfusun, ekonomik dönüşümlerin izlerini taşır. Bugün “Ankara Gölbaşı kaç köyü var?” sorusuna yanıt ararken, aslında bir zamanların kırılmalarını, modernleşme süreçlerini, kentsel dönüşümlerin izlerini takip ediyoruz.

Giriş: Tarihçi bakışıyla köy sayısının ötesine bakmak

Geçmişin katmanlarına indiğimizde, bir yerin köy sayısının sabit kalmadığını görürüz. Devlet reformları, nüfus hareketleri, imar politikaları, köy-mahalle ayrımları gibi etkiler bir bölgenin idari görünümünü değiştirebilir. Gölbaşı özelinde bugün “kaç köy var” sorusuna vereceğimiz yanıt, sadece bir rakam değil; tarihsel süreçlerin çağdaş izdüşümüdür.

Ankara Gölbaşı ilçesinin tarihsel dönüşümü

Gölbaşı’nın topraklarında ilk insan izleri, Erken Bronz Çağı’na kadar uzanır. Bölgedeki kazılar, Hitit, Frig, Roma ve Bizans dönemi yerleşimlerini göstermiştir. :contentReference[oaicite:0]{index=0}

Osmanlı döneminde de Gölbaşı, bağlı köylerle tarımsal yaşamın sürdüğü bir bölgeydi. Cumhuriyet’in ilk yıllarında ilçe-köy ilişkileri geleneksel kalıplarda devam etti. Ancak modern Türkiye’nin “köy yerleşimlerini kentle bütünleştirme”, “köyleri mahalle statüsüne dönüştürme” gibi idari düzenlemeleri, Gölbaşı’nın köy haritasını da etkiledi.

1983’te 2963 sayılı kanunla Gölbaşı resmî olarak ilçe statüsüne kavuştu. [1] 1991’de ise belediyesi, Büyükşehir sınırlarına dahil edildi. [1] Bu dönüm noktaları, Gölbaşı’nın köy–mahalle dengesi üzerinde belki sessiz ama etkili rol oynadı.

Köy sayısının evrimi ve kırılmalar

Güncel resmi kaynaklara göre Gölbaşı’nda 7 köy bulunmaktadır. :contentReference[oaicite:3]{index=3} Bu rakam, eski yerleşimlerin çoğunun mahalle statüsüne dönüştürülmüş olmasından kaynaklanır. Nüfus merkezi genişledikçe, köylerin birçok kısmı şehirleşme baskısına uğramış, imar alanı ya da konut bölgesi haline dönmüştür.

Bu dönüşüm, sadece coğrafi değil sosyal değişimi de beraberinde getirir: köy halkı, mahalle sakinlerine dönüşür; tarımsal yaşam yerini kısmen kentle bağlantılı işlere bırakır; toplumsal bağlar yeniden şekillenir.

Bugün Gölbaşı’nda köyler hangileri?

Gölbaşı’nın resmî kayıtlarda yer alan köyleri şunlardır: Ahıboz, Ballıkpınar, Bezirhane, Çayırlı, Çimşit, Emirler, Gökçehüyük, Günalan, Hacıhasan, Hacılar, Hacımuratlı, Hallaçlı, İncek, Karagedik, Karaoğlan, Kırıklı, Kızılcaşar, Koparan, Mahmatlı, Mahmatlıbahçe, Oğulbey, Örencik, Selametli, Soğulcak, Subaşı, Taşpınar, Tepeyurt, Topaklı, Tulumtaş, Velihimmetli, Yağlıpınar, Yavrucuk, Yurtbeyi ve belki bazı küçük eski adı geçen yerleşim kalıntıları. :contentReference[oaicite:4]{index=4}

Ancak buradaki listeye dikkat: bugün birçok yer, “köy” değil “mahalle” statüsündedir. Örneğin Hacımuratlı, geçmişte köy görünümündeyken günümüzde mahalle olarak kabul edilir. [2] Gölbaşı’nın toplam 54 mahalleyi kapsadığı da kayıtlarda yer alır. [3]

Geçmişten bugüne paralellikler kurmak

Gölbaşı’nın köy sayısının azalması, Anadolu’nun birçok yerinde aynı sürecin tezahürüdür. Kentleşme baskısı, nüfusun kırsaldan kente göçü, imar planları, hizmet erişimi gibi etkenler, köyleri mahalleye dönüştürür. Bu, yalnızca coğrafi sınırların değişmesi değil; kimlik, yaşam biçimi ve toplumsal yapıların yeniden yazılmasıdır.

Bugün o köylerin bir kısmı adına hatıralarda yaşayan yerlerdir. “Eskiden o topraklar köydü” denir, “şimdi mahalle oldu” denir. Ama o toprakların su kanalları, mezarlıkları, eski çeşmeleri, mezar taşları hâlâ vardır. Yeni düzen onları silmez; sadece farklı katmanlara gömer.

Sonuç

Ankara Gölbaşı’nda bugün resmî kayıtlara göre 7 köy bulunmaktadır. [1] Fakat geçmişte sayısı çok daha fazlaydı; çoğu mahalle statüsüne dönüştü. Bu değişim, Gölbaşı’nın sadece idari görünümünü değil, toplumsal dokusunu da dönüştürdü.

Bugünü anlamak için geçmişi düşünmek, köylerin isimlerine, eski sınırlarına, oralardaki yaşam izlerine bakmak gerekir. Çünkü her mahalle bir köyün belleğini taşır; her toprak parçası, zamanın katmanlarını anlatır.

—

Sources:

[1]: https://ankara.ktb.gov.tr/TR-152769/golbasi.html?utm_source=chatgpt.com “BelgeBrowserBaslik:20.11.10.30 –>