Kaman Ne Demek Tarih? Bir İsimden Kültüre, Kimlikten Hafızaya Uzanan Yolculuk Bazı kelimeler vardır; bir yerin adıdır, ama aynı zamanda bir hatıranın, bir kökün, bir aidiyetin sesidir. “Kaman” da öyle… Haritada küçük bir nokta gibi görünür; ama dilde, tarihte, kültürde öylesine derin bir yankısı vardır ki, o ses bin yıl öteden bile duyulur. Bugün “Kaman ne demek, tarih içinde nasıl bir yere sahiptir?” sorusuna sadece coğrafi bir yanıt vermeyeceğiz; hem küresel hem yerel düzlemde bir kimliğin izini süreceğiz. Kaman’ın Kökenine Dair: İsimden Hikâyeye “Kaman” kelimesi, Türk dilinin eski katmanlarından gelir. Etimolojik olarak birkaç farklı görüş öne çıkar: 1. Kuman bağlantısı:…
Yorum BırakHızlı Bilgi Durağı Yazılar
“Göz dönmek” ne demek? Tarihsel kökleri, toplumsal dönüşümleri ve bugünün ruh hali Bir tarihçinin gözünden başlangıç Bir tarihçi olarak, geçmişi yalnızca olaylar dizisiyle değil, insanların duygusal tepkileriyle de okumaya çalışırım. Toplumların korkuları, öfkeleri, arzuları… Tüm bunlar tarih boyunca sadece savaşlarda, devrimlerde değil, dilimizin derinliklerinde de yankı bulur. “Göz dönmek” deyimi, işte bu insani taşkınlığın en çarpıcı izlerinden biridir. Çünkü burada “göz”, yani görme organı, bir anda aklın denetiminden çıkar; insan artık yalnızca görmez, “görmeye dayanamaz.” Deyimin anlamı ve duygusal zemini Göz dönmek, Türkçede genellikle öfkenin ya da hırsın kontrolü ele geçirdiği anları anlatır. Kişi bir anda kendini kaybeder; soğukkanlılığını, vicdanını…
8 YorumGörme Kavramı Nedir? Tarihin Işığında Bakışın Dönüşümü Bir tarihçi olarak geçmişi anlamaya çalışırken sık sık düşünürüm: İnsan ne zaman görmeye başladı? Elbette göz her zaman vardı, ama “görme” dediğimiz şey sadece bir biyolojik süreç değildir. Görmek, anlamaktır; görmek, seçmektir; görmek, tarihi şekillendiren bir bilinç biçimidir. İnsanlık tarihi, aslında görme biçimlerinin değişiminden ibarettir. Her çağ, kendine özgü bir bakış kültürü üretmiştir — bazen bir resimle, bazen bir mimariyle, bazen de bir ideolojiyle. Antik Dünyada Görme: Işığın ve Hakikatin Arayışı Antik çağda görme kavramı, sadece fiziksel bir algı olarak değil, felsefi bir mesele olarak ele alınırdı. Örneğin, Platon için görme, hakikate ulaşmanın…
6 Yorumİlk Kanın Çekildiği Yer Neresidir? Bir Hikâyenin Kalbine Yolculuk Bazı sorular vardır ki, onları cevaplarken kelimeler sadece bilgi taşımaz; duygular, hatıralar ve insana dair en derin hisler de satırlara sızar. Bugün sizlerle böyle bir sorunun peşine düşeceğiz: “İlk kanın çekildiği yer neresidir?” Belki tıpta bu sorunun kesin bir cevabı vardır ama benim size anlatacağım şey bir ansiklopedi bilgisi değil… Bu, insanların birbirine nasıl dokunduğunun, bir yaranın sadece bedende değil ruhlarda da nasıl iz bıraktığının hikâyesi. — Bir Bahar Sabahı: Hikâyenin Başlangıcı O sabah, şehrin en eski hastanesinin kapısından girerken içimde garip bir heyecan vardı. Yeni başladığım stajın ilk günüydü. Soğuk…
6 YorumDeprem Graben Ne Demek? Yerin Çatlağında Felsefi Bir Derinlik Bir Filozofun Bakışıyla Başlamak Deprem graben ifadesi, ilk bakışta jeolojinin soğuk, ölçülebilir dünyasına ait gibi görünür. Oysa bir filozof için bu kavram, varlığın kırılganlığına, yerin ve insanın ortak kaderine açılan derin bir metafordur. Graben, kabaca söylemek gerekirse, iki fay hattı arasında çökerek oluşan bir çukur yapıdır; yani yeryüzünün kendi içine çöken bir parçasıdır. Ama felsefi olarak düşündüğümüzde, bu yalnızca yerin değil, insanın da varoluşsal bir hikâyesidir. Çünkü insan da bazen, tıpkı yer kabuğu gibi, kendi iç gerilimleriyle çatlar ve çöker. Bu yazı, “Deprem graben ne demek?” sorusunu yalnızca jeolojik değil, etik,…
Yorum BırakAbdulfettah Ebu Gudde Mezhebi Nedir? – İnanç, Düşünce ve Davranış Arasındaki Psikolojik Denge Bir psikolog olarak insan davranışlarını anlamaya çalışırken, bazen bireyin iç dünyasındaki dinamiklerle inanç sistemleri arasındaki etkileşimin ne kadar güçlü olduğunu görürüm. İnanç, yalnızca dini bir kavram değil; aynı zamanda insanın dünyayı anlamlandırma biçimidir. Bu bağlamda, Abdulfettah Ebu Gudde gibi ilim ve ahlak ekseninde derin izler bırakmış bir alimin düşünce çizgisi, sadece teolojik değil, psikolojik bir mercekten de değerlendirilmeyi hak eder. Bilişsel Psikoloji Perspektifinden: İnanç Bir Düşünce Haritasıdır Bilişsel psikolojiye göre, insanın düşünme biçimi inanç sistemleriyle doğrudan ilişkilidir. Abdulfettah Ebu Gudde, Hanefi fıkhına mensup bir alimdir ve Ehl-i…
Yorum BırakGıdıman Ne Anlama Gelir? Dilin Derinliklerinde Bir Kavramın İncelenmesi Gıdıman Kavramı: Bir Dilsel Yansıma mı, Bir Kültürel İzlenim mi? Gıdıman kelimesi, dilimizde duyduğumuz ama çoğu zaman tam olarak ne anlama geldiğini sorgulamadığımız kelimelerden biridir. Bazı kelimeler, özellikle halk arasında kullanılan ve zamanla günlük dilde yer edinmiş terimler, ilk bakışta tam olarak neyi ifade ettiğini anlamakta zorluk yaratabilir. Gıdıman da bunlardan biridir. Birçok kişi, bu kelimenin anlamını ve kökenini merak etmiş olsa da, dilin dinamik yapısında ve kültürel bağlamda nasıl evrildiğine dair daha fazla bilgiye sahip değildir. Peki, “gıdıman” ne anlama gelir? Bu yazıda, bu kelimenin hem tarihsel kökenini hem de…
8 YorumGomlek İngilizce Ne Demek? Toplumsal Bir Bakış Toplumsal yapılar, bireylerin yaşadığı dünyayı şekillendiren görünmeyen ancak güçlü bir ağ gibidir. Bir araştırmacı olarak, insan davranışlarını ve toplumsal normları anlamak, bu yapıları çözümlemek ve bireylerin içindeki güç ilişkilerini anlamak her zaman ilgi alanımda olmuştur. Bugün, “gomlek” kelimesinin İngilizcesi olan “shirt” kavramını üzerinden toplumsal normları, cinsiyet rollerini ve kültürel pratikleri tartışmak istiyorum. Bu yazıda, “gomlek” kelimesinin ne anlama geldiğini sadece dilsel olarak değil, aynı zamanda toplumsal bağlamda nasıl şekillendiğini ve toplumsal yapılarla nasıl etkileşime girdiğini de inceleyeceğiz. Toplumsal Normlar ve Kültürel Pratikler Bir nesne veya kavram, her zaman sadece işlevsel bir anlam taşımaz.…
6 Yorumİtiraf ediyorum: “V hangi element?” sorusunu ilk duyduğumda aklıma sadece periyodik tablodaki soğuk bir kutucuk gelmişti. Ama aslında bu soru, geleceğin enerji stratejilerini, toplumların dönüşümünü, hatta insanlık hikâyesini etkileyebilecek derinlikte. V yani Vanadyum… Belki bugünün kimya kitabında sıradan bir metal, ama yarının enerji depolama çözümlerinde, sanayide, hatta küresel güç oyunlarında adı çok daha yüksek sesle anılacak bir element. Gelin bu ihtimalleri birlikte hayal edelim. Kısa cevap: V, Vanadyum elementidir. Ama uzun cevap, geleceğin enerji, teknoloji ve toplum vizyonuyla ilgilidir. Vanadyum: Geleceğin enerji elementlerinden biri mi? Vanadyum, bugün çelik alaşımlarında dayanıklılığı artırmak için kullanılıyor. Ama asıl heyecan verici yönü, enerji depolama…
8 YorumGergedanların Neden Boynuzu Var? Ekonomi Perspektifinden Bir Analiz Kaynakların sınırlılığı, ekonomik kararların merkezine yerleşmiş bir gerçektir. Tüketiciler ve üreticiler her gün karşılarına çıkan sınırsız ihtiyaçlar ile sınırlı kaynaklar arasında seçimler yapmaktadır. Ekonominin temelinde bu seçimlerin sonuçları yatar; her karar, belirli bir fayda sağlar ancak aynı zamanda başka fırsatları kaybetmemize yol açar. Gergedanların boynuzları, doğanın sınırsız çeşitliliği içinde yer alan özel bir örnektir. Ancak, tıpkı ekonomi gibi, bu boynuzların varlığı da kaynakların sınırlılığı ve bu sınırlılıkla yapılan seçimlerin bir sonucudur. Gergedanların neden boynuzları olduğunu anlamak, doğada ve piyasada seçimlerin nasıl yapıldığını anlamakla mümkündür. Piyasa Dinamikleri: Boynuzların Evrimi Doğada, her organizma yaşamını…
Yorum Bırak